مرکز آمار ایران نرخ تورم دو ماه گذشته را جایی میان ۳۸ تا ۴۰ درصد گزارش کرده است، این در حالی است که برای سال ۱۴۰۱ نرخ بهره بانکی تغییری نکرد و در همان مقدار ۲۰ تا ۲۴ درصد باقی ماند. بسیاری از کشورها در ماه‌های اخیر برای مهار تورم به سمت افزایش نرخ بهره رفته‌اند. این راهکار در ایران جواب می‌دهد؟

به گزارش تجارت‌نیوز،افزایش نرخ تورم تنها محدود به ایران نیست، دست‌کم در دوره فعلی کشورهای مختلف با این مشکل مواجهند و همگی برای عبور از این وضعیت به افزایش نرخ بهره بانکی روی آوردند.

تا به امروز روسیه، آمریکا، انگلستان و سوئیس با افزایش نرخ بهره به مقابله با افزایش تورم برخواسته‌اند و به احتمال زیاد کشورهای حوزه یورو و کانادا نیز به زودی چنین روشی را اتخاذ خواهند کرد.

در این میان برای اقتصاد ایران که همیشه سایه تورم را بالای سرخود داشته است، افزایش نرخ بهره بانکی تا چه اندازه می‌تواند موثر باشد؟

وحید شقاقی شهری، اقتصاددان در پاسخ به این پرسش به تجارت‌نیوز می‌گوید: هرچند نرخ بهره بانکی در ایران عدد بالایی است اما در مواجه با شرایط تورمی موجود باید در این مورد بازنگری صورت بگیرد.

وی با یادآوری اینکه نرخ بهره بانکی ابزاری است که همه نظام‌های اقتصادی از آن برای کنترل سرعت گردش پول استفاده می‌کنند، افزود: هرچند نظام اقتصاد و سیستم بانکی ایران وضعیتی متفاوت از دنیا دارد اما در وضعیت فعلی باید به این قضیه به صورت جدی فکر کرد.

وی افزود: با شرایطی مواجه‌ هستیم که پول داغ با سرعت بالایی در حال شکل‌گیری است، در این وضعیت مردم ترجیح می‌دهند پول را با دارایی دیگری تعویض کنند، این اتفاق برای اقتصاد کشور خوشایند نیست و باید روند آن را کند کرد.

به گفته شقاقی شهری راهکار موثر این است که وزارت اقتصاد و بانک مرکزی براساس یک طرح برنامه‌ریزی شده به سمتی بروند تا بخشی از نقدینگی اشخاص در قالب سپرده‌های دو تا سه ساله در اختیار بانک‌ها قرار بگیرد، این اتفاق شاید تامین نقدینگی بنگاه‌ها را با مشکل روبرو کند در نهایت به سود اقتصاد ایران است.

افزایش نرخ بانکی به سبک روسی یا آمریکایی؟

وی با یادآوری عقب ماندگی بهره بانکی از نرخ تورم افزود: به نظر من بهتر است سیستم بانکی یک بار دیگر پروژه حساب‌های سپرده دو تا سه ساله را باز کند و به صاحبان این حساب‌ها بهره‌ای در حد تورم موجود یا تورم مورد پیش‌بینی پرداخت کند.

وی  تفاوت‌های آمریکا و روسیه برای کنترل تورم از طریق افزایش نرخ بهره بانکی را یادآور شد و افزود: به نظر می‌رسد مهار نرخ تورم در اقتصاد ایران به افزایش نرخ بهره به سبک روسی نیاز دارد و افزایش نرخ بهره به سبک آمریکایی دیگر جوابگو نیست.

اسفند ماه سال گذشته بانک مرکزی روسیه برای کنترل نرخ تورم، بهره بانکی را از حدود ۹٫۵ درصد تا ۲۰ درصد افزایش داد و در نهایت در ابتدای ماه جاری آن را به میزان ۱۱ درصد بازگرداند.

در رویکردی متفاوت بانک مرکزی آمریکا نیز برای در دو نوبت نرخ بهره بانکی را به صورت تدریجی تا میزان ۱٫۷۵ درصد افزایش داد.

تفاوت در انتخاب یکی از این دو شیوه افزایش نرخ بهره بانکی موضوعی است که شقاقی شهری آن را منوط به تحقیقات جدی وزارت اقتصاد و بانک مرکزی می‌داند.

وی در خاتمه می‌گوید: اقتصاد ایران برای انتخاب این شیوه وقت زیادی ندارد، درست است که بانکداری ایران شرایطی متفاوت از بانکداری جهانی دارد اما در نهایت افزایش تورم پدیده ای شایع است که همه اقتصادها با آن مواجهند و در حال حاضر سال‌هاست که رویه جهانی مقابله با این پدیده جابجایی نرخ تورم است.