در سال گذشته اتصال دستگاه‌های کارتخوان و درگاه‌های پرداخت الکترونیک به پرونده‌های مالیاتی به منظور فراهم‌سازی مقدمات قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان اجرا و حدود هفت میلیون کارتخوان به پرونده‌های مالیاتی متصل و تقریبا سه میلیون کارتخوان نیز غیرفعال شدند.

اکنون قرار است تا حساب‌های تجاری و شخصی تفکیک شوند که طبق اعلام سازمان امور مالیاتی این اقدام در خردادماه آغاز خواهد شد و در پی این اقدام، صاحبان حساب‌های تجاری باید به سازمان امور مالیاتی تجاری بودن حساب خود را اعلام کنند.

در این بین، چرایی تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی به قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان تصویب شده در سال ۱۳۹۸ برمی‌گردد که براساس آن، کلیه صاحبان مشاغل (صنفی و غیرصنفی) و اشخاص حقوقی موضوع فصل‌های چهارم و پنجم باب سوم قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۶۶/۱۲/۳ با اصلاحات و الحاقات بعدی آن، باید به ترتیبی که سازمان مقرر می‌کند، نسبت به ثبت‌نام در سامانه مؤدیان اقدام کنند و خرده‌فروشی‌ها و واحدهای صنفی که به صورت مستقیم با مصرف کننده نهائی ارتباط دارند، علاوه بر عضویت در سامانه مؤدیان، موظف به استفاده از پایانه فروشگاهی (کارتخوان) نیز هستند.

اما استفاده از پایانه فروشگاهی برای مؤدیانی که به صورت مستقیم با مصرف‌کننده نهایی ارتباط ندارند، الزامی نیست و مؤدیان مزبور موظفند کلیه صورت‌حساب‌های خود را به ترتیبی که سازمان تعیین می‌کند، از طریق سامانه مؤدیان صادر کنند.

در حالیکه این قانون که از زمان تصویب تاکنون بلاتکیلف باقی مانده و هنوز سامانه مؤدیان نیز رونمایی نشده است، سازمان امور مالیاتی اولویت اول خود در سال جاری را اجرای آن اعلام کرده و طبق گفته رئیس مرکز تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی تا پایان امسال این قانون اجرا خواهد شد و بدین منظور قرار است تا در راستای فراهم‌سازی مقدمات اجرای کامل این قانون، حساب‌های تجاری و شخصی تفکیک شوند.

چه کسانی باید حساب تجاری خود را به سازمان مالیاتی اعلام کنند؟

در این زمینه، مشمولان قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان باید شماره حساب یا حساب‌های بانکی و شناسه یکتای دستگاه‌های کارتخوان بانکی (pos) یا درگاه‌های پرداخت الکترونیکی مورد استفاده برای فعالیت شغلی خود را به سازمان اعلام کنند.

همچنین، در موارد استفاده از حساب بانکی یا دستگاه کارتخوان بانکی (pos) یا درگاه‌های پرداخت الکترونیکی جدید، اشخاص مشمول مکلفند اطلاعات آنها را بلافاصله از طریق کارپوشه خود در سامانه مؤدیان به سازمان اعلام کنند.

علاوه براین، از آنجا که بانک مرکزی باید با همکاری سازمان امور مالیاتی نسبت به ساماندهی دستگاه‌های کارتخوان بانکی و یا درگاه های پرداخت الکترونیکی اقدام می‌کرد و با ایجاد تناظر بین آنها با مجوز فعالیت و شماره اقتصادی بنگاه‌های اقتصادی به هر یک از پایانه‌های فروش، شناسه یکتا اختصاص می‌داد که این اقدام در سال گذشته انجام شد.

پس از تخصیص شناسه مذکور، کلیه تراکنش‌­های انجام شده از طریق حساب‌های بانکی متصل به دستگاه‌های کارتخوان بانکی و نیز درگاه‌های پرداخت الکترونیکی به عنوان تراکنش‌­های بانکی مرتبط با فعالیت شغلی صاحب حساب بانکی محسوب شده و بانک مرکزی باید اطلاعات این تراکنش­های بانکی شامل مانده اول دوره، وجوه واریزی، وجوه برداشت شده و مانده آخر دوره هر حساب بانکی را به منظور تکمیل پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مؤدیان موضوع ماده (۱۶۹ مکرر) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۶۶/۱۲/۳ با اصلاحات و الحاقات بعدی به صورت برخط در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار دهد.

در آخر لازم به ذکر است که پایانه فروشگاهی شامل رایانه، دستگاه کارتخوان بانکی (pos)، درگاه پرداخت الکترونیکی یا هر وسیله دیگری است که امکان اتصال به شبکه‌های الکترونیکی پرداخت رسمی کشور و سامانه مؤدیان را داشته و از قابلیت صدور صورتحساب الکترونیکی برخوردار باشد.

علاوه براین، سامانه مؤدیان سامانه‌ای است تحت مدیریت سازمان امور مالیاتی که در آن به هر مؤدی، کارپوشه ویژه‌ای اختصاص یافته و تبادل اطلاعات میان مؤدیان و سازمان از طریق آن کارپوشه انجام می‌شود.